10

Κάποια κτήρια που είχαν καεί τις μέρες των ταραχών κανείς δεν ήθελε να τα πλησιάσει για χρόνια. Τί να κάνεις με μια φυλακή, ή ένα ΑΤ; Πόσος κόσμος να βρεθεί που να θέλει να τα επανοικειοποιηθεί, να παλέψει με την μνήμη τους για να τα κάνει κάτι άλλο; Πόσος κόσμος να βρεθεί που να θέλει να φροντίσει τέτοια μέρη, απλά και μόνο για την διάσωση της μνήμης; Όχι πολύς. Κάποια μείνανε ως κατεστραμμένα ερείπια – η μορφή τους να φθείρεται με το πέρας του χρόνου, όπως και η μνήμη τους. Η επανοικειοποίησή τους έγινε από τα χόρτα, τα πουλιά, τις γάτες, την βροχή και τον ήλιο.

6 – το μουσείο

Σε μία γειτονιά, κάποιος κόσμος άρχισε πρωτοβουλιακά να φτιάχνει ένα μουσείο για το πριν. Πολλά αντικείμενα του καπιταλισμού έτσι κιαλλιώς κυκλοφορούσαν, ο κόσμος τα χρησιμοποιούσε, τα επιδιόρθωνε, ή τα μεταμόρφωνε για να τα προσαρμόσει σε νέες ανάγκες. Τα αντικείμενα του μουσείου όμως ήταν με τέτοιο τρόπο μαζεμένα, μαζί με φωτογραφίες, βίντεο και κείμενα, που έδιναν μία ιδέα για το πώς ήταν η ζωή με τους παλιούς θεσμούς. Ήταν η τρέλα της μισθωτής σκλαβιάς, του κράτους, της αστυνομίας, των φυλακών, των τραπεζών. Ήταν και ο τρόποι που στον ίδιο κόσμο υπήρχε και χαρά, ομορφιά ακόμα. Πολλά διαφωνούσαν με την δημιουργία του μουσείου, έκαναν κριτική, αρνιόντουσαν ακόμα και να περάσουν απέξω. Οι νοσταλγία του παλιού τα τρόμαζε. Αλλά το μουσείο είχε επισκέψεις. Τα πλαστικά παιχνίδια κουβαλούσαν το τι σήμαινε εξόρυξη, εργοστάσιο, μαζική παραγωγή, εμπόριο, αλλά και παιχνίδι. Η επίσκεψη ήταν πάντα κάτι έντονο, ίσως για κάποιους επώδυνο, αλλά και κάτι που γενούσε περιέργεια. Κόσμος πήγαινε για να θυμηθεί, για να ξαναδεί κάτι που ήξερε από κάπου αλλού και να δει πως αυτό είχε αλλάξει, για να δει ομοιότητες και διαφορές με το τώρα. Πήγαιναν πολύ και παιδιά που γεννήθηκαν μετά, για να καταλάβουν τι κουβαλάνε τα μεγαλύτερα, και τόσο συχνά κολλάνε ή δεν καταλαβαίνουν από τα ίδια τους τα προτάγματα.